پيشينه تاريخي استان نشان مي دهد که منطقه يزد از سرزمينهاي باستاني اقوام ايراني و داراي ميراث درخشاني از فرهنگ و تمدن کهن و ادوار مختلف تاريخي با قدمت ۳ هزار سال است، برخي از مورخين ، بناي اوليه شهر يزد را به زمان اسکندر مقدوني نسبت مي دهند که وي زنداني ساخته و نام آن را چنين نهاده است و به اعتقاد عده‌اي ديگر از تاريخ نويسان در دوره ساسانيان به فرمان يزدگرد اول در اين محل شهري بنام «« يزدان گرد »» بنا گرديده است. نام يزد از همين عنوان گرفته شده است و به معني مقدس، فرخنده و در خور آفرين مي باشد.   جاذبه‌هاى استان يزد از طريق دو محور مورد توجه قرار گرفته است: اول محور يزد به بافق که با گذر از مسجد کهن فهرج در حاشيه‌ی کوير تا بافق ادامه می‌یابد. در طول راه، جنگلهاى گز که جابه‌جایى حاشيه‌هاى کوير را تسخير کرده و زيبايى و جذابيت خاصى به اين مسير بخشيده است وجود دارد. در انتهاى مسير بافق، پارک بسيار زيباى آهنشهر وجود دارد که در حدود ۲۰ هکتار وسعت آن است و از نخلهاى کهنسال و انواع گلها پوشيده شده است و همچون بهشتى موعود در انتهاى راه کويرى خودنمايى میکند. مسير ديگر، محورِ يزد، خرانق، بياضه تا خور بيابانک است که سرشار از تپه‌هاى گنبدى شکل شنى پوشيده از تاق و بوته‌هاى صحرايى و کويرى است. جابهجاى اين مسير، رباط هايى زيبا و متعدد با پنجره هايى قوسى و معمارى شگفتانگيز قرار گرفته و مجموعه هاى ديدنى و جذاب را پديد آورده است. از آن جمله قلعهٔ بياضه که بدون شک يکى از ديدنی‌ترين قلعه‌هاى نظامى نسبتاً سالم کهن است که در کنار باغهاى زيباى آباديِ خوربيابانک در جوار درختان نخل و سنجد و انواع ميوه و مرکبات قرار گرفته است و جاذبه‌بی‌مانند اين مسير را کامل میکند. قلعه‌ی بياضه که حکيم ناصر خسرو قباديانى نيز از آن ديدن کرده، يادگار مقاومتهاى گسترده‌ی مردم اين خطه در مقابل چپاولگران است. اين قلعه، از جمله مکانهايى است که از ديدگاه باستانشناختى و مطالعه‌ی احوال گذشته‌ی مردم اين ناحيه، بايد بيش از پيش مورد بررسى و تحقيق دقيق قرار گيرد. از ديدنیهاى ديگر اين محل، درخت زيتون تناورى است که عمر آن به بيش از يک هزار سال میرسد از ميان جهانگردانى که در نيمه راه شرق و غرب از ايران ديدن کرده‌اند، «سون هدين» سياح سوئدى به خاطر کار بزرگ و ژرف خود، جايگاهى والا دارد. او ماهها و سالها بر پشت شتر در کوره‌راههاى ايران، به ويژه در کوره‌راههاى کويرى، هزاران کيلومتر راه را درنورديد و از ديده‌هاى خود گزارشى جامع تهيه کرد که اثرى مهم در شناخت يکى از مهمترين جاذبه‌هاى جهانگردى ايران به شمار میرود. اين جاذبه، کويرهاى ايران است. انواع گياهان کويرى در کنار تپه هاى شن روان و بقاياى قلعه هايى که بر اثر پيشروى کوير ويران شده اند در کنار روستاهاى آباد و گزستانهايى که اينجا و آنجا پيشروى کوير را مهار کردهاند و به صورت بيشهاى در اقيانوسى بی انتها پديد آمده‌اند، توجه هر تازه‌واردى را به خود جلب میکنند. مناطق کويرى استان يزد را میتوان به نواحى زير تقسيم کرد: کوير اردکان (سياه کوه) که مهمترين کوير منطقه به شمار میرود و به شکل يک نعل اسب با جهت شمال غربى - جنوب شرقى در شمال اردکان قرار دارد. اين منطقه ی کويرى بين دو کوه منفرد «هرش» به ارتفاع ۱۹۳۹ متر در جنوب و «سياهکوه»به ارتفاع ۲۰۵۰ متر در شمال قرار دارد و مکانى مناسب براى جذب جريان‌هاى آبى و سيلابى است که از دامنه‌ی اين دو کوه سرازير میشود. کوير ابرقو که يکى از معروفترين مناطق کويرى کشور محسوب میشود به شکل دايره بين دو رشته کوه قرار گرفته و به فاصله‌ی کمى از آن کوير تاغستان واقع شده است. کوير در انجير که سومين منطقه‌ی مهم کويرى يزد به شمار میرود با مساحت تقريبى ۱۵۰۰ کيلومتر مربع در شرق استان قرار گرفته است.

 

                                     kavir yazd