گورستانی پرآوازه در ایران که با وجود قدمت تاریخی و سنگ گورهای عجیب خود سال به سال به دست عوامل انسانی بیشتر به سمت نابودی میل می کند و همین امر علاوه بر آنکه اقدام جدی برای حفاظت را می طلبد؛ از سوی دیگر تعجیل در انتخاب مقصد سفر به ایران را ضروری تر می سازد. خالد نبی در سرزمین مردمان ترکمن نشین ایران یعنی شمال شرق قرار گرفته و می توان از آن به عنوان اصلی ترین بخش یک بسته سفر به این گوشه ایران نام برد.
چرا خالد نبی را باید دید؟
گورستانی که به گفته برخی محققین نزدیک به 1400 سال قدمت دارد با سنگ گورهای عجیب و غریب یکی از اصلی ترین دلایلی است که می تواند هر گردشگری را برای دیدن این جاذبه ترغیب کند. نزدیک به 600 سنگ گور که به صورت عمودی و به گفته برخی نشانی از سالوک پرستی در این منطقه بوده است، این گورستان را به یکی از عجایب ایران تبدیل کرده است. برخی نیز گورهای موجود را نشانی از قوچ به عنوان نماد قدرت در میان اقوام ترکمن نام می برند، به گفته این گروه سنگ گورها به جای نشانه های آلت های تناسلی در واقع شاخ قوچ به عنوان مظهر باروی و زایش هستند و اقتدار و سمبل روح نیاکان را نشان می دهند. با این حال این سنگ گورها نشان هر چیزی که باشند در نوع خود متفاوت بوده و ارزش دیدن را برای هر گردشگر علاقه مند به طبیعت و تاریخ را دارد.
برخی گورهای موجود را نشانی از قوچ به عنوان نماد قدرت در میان اقوام ترکمن نام می برند
همچنین علاوه بر این گورستان تاریخی، مجموعه خالد نبی دارای دو آرامگاه است؛ زیارتگاه خالد نبی و دیگری آرامگاه چوپان آتای.
با گذشتن از یک راه پرپیچ و خم به آرامگاه خالد نبی می رسید. این آرامگاه نزد اقوام ترکمن دارای قداست بالایی برخوردار بوده و در ایام تعطیل انبوه زائران برای زیارت را به سمت خود می کشاند. نذر و نذورات و قربانی کردن حیوانات از جمله مراسم هایی است که در آخر هفته در این زیارتگاه صورت می گیرد؛ جالب آنکه این بقعه از چندان محبوبیتی برخوردار است که با وجود اعتبارات و حمایت های اندک دولتی توانسته است با نذرهای زائران خود را سر پا نگه داشته و زیرساخت های گردشگری را نیز در حد مطلوبی فراهم کند. اختصاص اتاق به زائران از دیگر مزایایی است که این منطقه دارد و می توان در منطقه ای با چشم اندازهای شگفت انگیز چند روزی را گذراند.
بازارچه سنتی از دیگر جذابیت های آرامگاه خالد نبی است، در این بازارچه علاوه بر منسوجات،انواع و اقسام شیرینی ها و محصولات دامی به گردشگران عرضه می شود. همچنین چوبی بلند مشابه گورهای آرامگاه در مجموعه خالد نبی وجود دارد که مردان تلاش بر بالا رفتن آن دارند؛در گذر ایام و با صعودهای مختلف این چوب سطح صافی پیدا کرده و تنها جوانان با زحمت فراوان می توانند بر آن قرار گیرند؛ بر اساس باورهای مردم نشستن بر این چوب مقدس می تواند در رفع بلایا بسیار موثر باشد و البته نمادی از قدرت کسی است که توانسته است خود را به بالای آن برساند.
اگر در شرق آرامگاه خالد نبی بایستید علاوه بر چشم انداز شگفت انگیز منطقه، نقطه ای را مشاهده می کنید که آرامگاه چوپان آتای است. مردم محلی معتقدند این چوپان یکی از اولیای خدا و یا از همراهان او بوده است. به واسطه این پیشینه، آرامگاه چوپان آتای هم از تقدس وِيژه ای بین اهالی برخوردار است هر چند که اعتبار آن به پای خالد نبی نمی رسد.
چگونه به خالد نبی برویم؟
برای رفتن به خالد نبی بهتر است در استان گلستان ابتدا توقف کوتاهی در شهرستان گنبد داشته باشید. در این شهرستان می توانید یکی از اثرات ثبت شده در یونسکو یعنی برج گنبد کاووس را به عنوان بلندترین برج تمام آجری جهان مشاهده کنید و در ادامه به سمت شهرستان کلاله رهسپار شوید. در کلاله بایستی به سمت قره قوزی سفلی بروید، استراحت کوتاه در این منطقه و اقامت در چادرها و اقامتگاه های مردمان ترکمن می تواند یکی از بخش های جذاب شما باشد. چنانچه از قبل هماهنگی های لازم را کرده باشید به محض ورود با سفره ای رنگین مواجه خواهید شد که در آن اقسام شیرینی های ترکمنی، میوه و نوشیدنی های گرم موجود است. استراحت کوتاه در این اقامتگاه های بومی همچنین فرصتی است تا در گفت وگو با مردم بتوانید اطلاعات کلی درباره فرهنگ و شیوه زیست آنان کسب کنید. در ادامه می توانید به سمت یلی بدراق رفته و با طی کردن 38 کیلومتر جاده خاکی به آرامگاه خالد نبی برسید. در این بخش از سفر بایستی از مینی بوس، ماشین سواری و یا وانت بهره بگیرید زیرا گذشتن از این جاده با شیب و پیچ و خم های بالا با هیچ اتوبوسی ممکن نیست.
غذاهای ترکمنی
غذاهای ترکمنی مشابه سایر مناطق ایران از انواع و اقسام فراوان برخورداند اما توصیه ما به شما این است که در سفرتان بوروک و چکدرمه را امتحان کنید. بوروک غذایی مشابه پیراشکی است که در آن گوشت و سیب زمینی از عناصر اصلی به حساب می آیند به این ترتیب که گوشت چرخ شده به همراه سیب زمینی آب پز کوبیده شده و پیاز و ادویه را درون خمیری به شکل نیم دایره پیچیده و در روغن سرخ می کنند.
چکدیرمه ( چکدرمه) به عنوان دیگر غذای سنتی اقوام ترکمن از برنج و گوشت تشکیل شده است. در این غذا ابتدا گوشت گوسفند را در قطعات کوچک خرد کرده و با پیاز رنده شده تفت می دهند. اضافه کردن رب و یا گوجه فرنگی تازه در این بخش صورت می گیرد و سپس با اضافه کردن مقداری آب،گوشت پخته می شود تا مرحله بعد یعنی اضافه کردن برنج و پختن آن با مواد آماده شده فرا برسد. افزودن یک بند انگشت آب و پخته شدن برنج و گوشت با شعله ملایم، چکدیرمه را به غذایی چرب اما محبوب ترکمن ها تبدیل کرده است. پیشنهاد ما این است در سفرتان تجربه این غذا را به هیچ وجه از دست ندهید به ویژه اگر علاقهمند به فرهنگ اقوام گوناگون هستید.
چکدرمه غذای ترکمنی
پیشنهادها
بهترین زمان رفتن به ترکمن صحرا اردیبهشت ماه است که خالد نبی با انبوه گل های زردرنگ پوشیده می شود.
در ترکمن صحرا به سنت و فرهنگ اقوام توجه ویژه ای داشته باشید و برای مطلع شدن از آنها از تورلیدر این امر را جویا شوید.
به این منظور می توانید در تور ترکمن صحرا و قرستان خالد نبی شرکت کنید.
