موسیقی سنتی هند در واقع محصول و ترکیبی از موسیقی ایرانی ،افغانی ,ترکی و هندی می باشد.این موسیقی دستخوش تحولات بسیاری شده و تاثیر زیادی از موسیقی مهاجمین و یا مهاجرینی که به این سرزمین پای گذاشته اند گرفته است.موسیقی هندی در طی قرنها رشد و توسعه یافته و به یکی از مشهور ترین و پر طرفدارترین انواع موسیقی در جهان تبدیل شده ، این موسیقی به دونوع موسیقی هندوستانی در شمال و موسیقی کارناتیک در جنوب تقسیم می شود.موسیقی "هندوستانی"ترکیبی از موسیقی هندی و موسیقی ایرانی می باشد.
هنرمندان بسیاری طی قرنها از ایران و افغانستان به هند مهاجرت کرده واین سنت غنی را با خود به اینجا آورده اند که با استقبال عمومی مردم و حکمرانان مواجه شد،سلطانان دهلی و امپراتوری گورکانیان هند مشوق ایشان بودند.تاثیر موسیقی ایرانی و افغانی در زمان حکومت سلطان ها در دهلی(حکومت ترکها) وامپراتوری مغول بسیار شفاف وروشن می باشد زیرا در این زمان موسیقی دانانی چون امیر خسرو دهلوی سر بر آوردند و در این زمان مردمان فارسی زبان سازهای بسیاری از جمله سیتار،شهنای و طبلا را اختراع کردند ,هم چنین سبک های آواز خوانی چون خیال،ترانه،غزل . قوالی نیز بوجود آمد و باعث رونق و شکوفایی موسیقی هندی در سبک های جدید شد،هم چنین با تغییر روش یکی از مشهور ترین رقص های سنتی کلاسیک شمال هند به نام"کتک" شد،تغییر روشی که امروزه مردم هند آن را رقص مغولی یا رقص ایرانی خطاب می کنند. در موسیقی هندی به تمریناتی که شاگرد باید هر روز انجام دهد ( ریاض) گفته میشود که البته کلمه ای عربی است.نیامت خان در دربار محمد شاه سبک خیال مدرن را بنیاد نهاد.واجد علی شاه نواب منطقه اوده در شمال هند که اکنون لکنو خوانده میشود از مشوقین و خودش از موسیقی دانان به نام در این منطقه بود.
سازها:
سیتار :Sitar
این ساز تشکیل دهنده بخش بزرگی از موسیقی شمال هند یا موسیقی هندوستانی می باشد , کاسه آن شامل یک کدو تنبل و کل ساز از چوب ساج ساخته می شود.سیتار می تواند دارای هفده هیجده و حتی بیست, تار باشد که با انگشتان دست نواخته میشود.این سیم ها با یک مضراب کوچک به نام "مضراب" نواخته میشوند.در قدیم به آن ستار نیز می گفته اند که به معنی سازی با سه تار است، قدمت آن به قرن 16 میلادی می رسد در دوره گورکانیان هند این ساز در دربارهای ایشان نواخته می شد , پیش از آن مدرکی دال بر وجود این ساز در شبه قاره هند در دست نیست.
رباب:Rabab
منشاء این ساز اصلا از ایران , افغانستان و آسیای میانه می باشد که در قرن 14 میلادی وارد شبه قاره هند شد . رباب بخش مهمی از موسیقی کشمیر را شامل میشود ولی در کشورهای تاجیکستان و از بکستان نیز نواخته میشود, در کشور تاجیکستان رباب پامیری نیز وجود دارد.از این ساز در کتب باستانی نام برده شده است، اکنون دو نوع رباب در عالم موسیقی شرقی وجود دارد یکی رباب چینی و دیگری رباب کابلی یا رباب افغانی که امروزه بیشتر رباب کابلی نواخته میشود.معنی کلمه رباب یعنی نواختن با کاسه و در کتب قرن هفتم فارسی از جمله کتاب موسیقی فارابی آن نام برده و به شرح آن پراخته , در اشعار صوفیانه از آن بسیار یاد شده است. در افغانستان رباب ساز ملی نامیده شده و در موسیقی افغانی بسیار کاربرد دارد.
سرود:Sarod
سرود درواقع نوعی رباب است که به کمک یک زخمه که از پوست نارگیل می باشد نواخته میشود. در داستانها آمده که محمد هاشمی خان بنگیش که یک موسیقی دان افغانی بوده آن را اختراع و در قرن هفدهم میلادی به دنیای موسیقی آن زمان هند معرفی کرده است.این ساز در مکتب موسیقی لکنو در شمال هند نقش بسزایی در قرن نوزدهم میلادی بازی کرده.مدل اولیه آن را نیامت الله خان از مکتب لکنو و غلام علی خان از مکتب گوالیار_بنگیش طراحی کردند.
سنتور هندیSantor:
این ساز یکی از سازها در موسیقی سنتی و کلاسیک کشمیر می باشد که از چوب درخت گردو ساخته میشود،شکل آن ذوزنقه ای و سبک وزن است و با چکش هایی چوبی نواخته میشود.شمار تارهای آن از 24 تا 100 می باشد.اصل این ساز از ایران است، ودر موسیقی از آن صوفیانه بسیار استفاده میشود.نوعی سنتور به نام سنتور کشمیری وجود دارد که دارای 72 تار می باشد.
