شبه جزیره آشوراده (آبسکون)

یکی از مناطق تاریخی کشور ما جزیره یا شبه جزیره یا مجمع‌الجزایری است که به نام‌های آبسکون یا میانکاله (میان قلعه) شهرت داشته و در دوران اخیر با نام ترکی آشوراده به معنای جزیره آشور (عاشور) شناخته شده است.

 

شبه جزیره آشوراده در حدود ۶۵ کیلومتر طول و ۵/۳ تا ۵/۶ کیلومتر عرض دارد. این منطقه در گذشته به صورت سه جزیره بوده است و به مرور به دلیل کم شدن آب دریا به صورت شبه جزیره در آمده است! این منطقه در جنوب شرقی دریای مازندران در ناحیه خلیج گرگان یا استرآباد قرار گرفته است. خلیج گرگان با مساحتی حدود ۴۰۰ کیلومتر با پهنای ۳۰۰ متر و عمق ۱ تا ۵/۵ متر می‌باشد. ۵٪ شورتر است و انواع ماهی به ویژه خاویار درآن پرورش یافته و صید می‌شود. این خلیج یکی از آرام‌ترین آب‌های ساحل دریای خزر بوده و لنگرگاه مطمئن و راحتی برای کشتی‌ها می‌باشد. یکی از حوادث تاریخی که برای جزیره آشوراده اتفاق افتاده. پناهندگی سلطان محمد خوارزمشاه در سال ۶۱۷ هجری در اثر یورش مغولان بوده است. با حمله مغولان سلطان محمد خوارزمشاه پس از مشورت با جمعی از امرای مازندران که محل اعتماد و محرم اسرار بودند مصلحت دیده، در اندیشه حفظ جان خود و به احتمال همراه نزدیکان خود به این جزیره فرار کرده است و مردم مازندران هر روز برای سلطان غذا و چیزهای دیگر می‌آوردند. او با گشاده دستی کسانی را که خدمتی کرده بودند مناصب والا و قطعات زمین پاداش داده است. با آنکه در آن روزگار خفت این پادش‌ها ارزش واقعی نداشت، اما سلطان جلال‌الدین خوارزمشاه آن احکام و توفیقات را تائید و تصویب کرد. عطاملک جوینی می‌نویسد پس از مدتی که خبر اقامت او در آن جزیره شایع گشت به جزیره دیگری می‌رود. جمعی از مغولان که از ری بر عقب سلطان فرستاده شده بودند چون سلطان را نیافتند بازگشته و به محاصره قلاع که حرم و خزاین او در آنجا بود مشغول گشتند، چون خبر به سلطان رسید و دانست که حرم او بی‌حرمت شده و حشم بی‌حشمت گشته و پسران خرد به قتل رسیده و مخدرات در قبضه استیلای بیگانگان اسیر گشته اند ممات را بر حیات اختیار کرده و او را در جزیره دفن کرده‌اند. در این جزیره آثار تاریخی متعددی یافت می‌شود.