تور ترکمن صحرا و خالد نبی

قبرستان خالد نبی

 مجموعه گورستان و زیارتگاه خالد نبی در منطقه کوهستانی، در فاصله ۹۰ کیلومتری شمال‌شرق شهرستان گنبد کاووس و بر فراز قله کوه «گوگجه داغ» که در بین مردم به «قله قدرت» نیز معروف است، قرار گرفته و حدود ۷۰۰ متر از سطح دریا ارتفاع دارد. گورستان خالد نبی در شرق بقعه عالم بابا و بر روی یک رشته تپه‌های خاکی که ارتفاع آن به مراتب از ارتفاع محل زیارتگاه خالد نبی کمتر است، واقع شده است. این گورستان در کنار آرامگاهی متعلق به خالد نبی غیث بن سنان یکی از پیغمبران بعد از حضرت عیسی (ع) قرار دارد. به نقل از کتاب ناسخ التواریخ : خالد بن سنان شش هزار و ۱۲۳ سال بعد از حضرت آدم (ع) و در سال ۵۳۰ میلادی بر تخت نبوت نشسته و مردم زمان خود را به شریعت حضرت اسماعیل ذبیح الله (ع) دعوت کرده است.به نظر می رسد بیش از ۶۰۰ سنگ مزار در گورستان خالد نبی یافت می شود . پراکندگی این سنگ ها در دامنه کوه مرکزی ، دامنه شرقی کوه است و برخی دیگر از مجموعه سنگ مزار ها بصورت های منفرد در تپه های اطراف که مسلط به هزار دره می باشد ، قرار گرفته اند . متاسفانه این گورستان به مرور زمان در حال خرابی و ویرانی می باشد . سنگ مزار های این گورستان که از سنگ های یک پارچه تراشیده شده به سه دسته کلی تقسیم می شوند :

سنگ مزارهای استوانه ای بلند ، مستقیم و عمود که به شکل آلت مردان ساخته اند ، که احتمالاٌ مخصوص گور مردان بوده است . بدنه و مقطع آنها مدور که گاهی با شکلی شبیه شمع کوچک حجاری شده است برخی از آنها در انتهای به شکل شبکلاه یا کلا ه خود تراشیده اند . ارتفاع آنها ار حداقل یک متر تا حداکثر پنج متر و ارتفاعی مرئی آنها از سطح زمین در این گروه از سنگ مزارها از حداقل ۶۰ سانتی متر تا حداقل ۴ متر می باشد . این نوع سنگ مزارها اغلب یک خط افقی را نمایش می دهد . سنگ مزارهایی صلیبی شکل و یا بصورت نیم کره و شبیه دو پستان بزرگ ساخته شده اند ، که احتمالاٌ مخصوص گور زنان بوده است . اندازه آنها کوتاهتر از سنگ مزارهای گروه اول و مقطع آنها مستطیل شکل می باشد . و در قسمت پهن و گرد که از بالا به پایین آویخته شده است . در بیشتر نمونه های کوچک مربع در نوع خود بی نظیر است . نمونه هایی از آنها انسان هایی را در ذهن تداعی می کنند که ایستاده و دست به کمر زده اند .سنگ مزار هایی که به شکل شاخ قوچ ساخته شده اند . در فرهنگ قدیمی ترکمن ها قوچ مظهر قدرت و فرمانروایی است. و نقش شاخ قوچ متداول ترین نماد قدم ترکمن است . که این نقش را در سنگ مزارها ، سر ستون خانه ها ، در بافته ها و گلیم و مخصوصاٌ در نقش نمد ها ، به اشکال مختلف و بسیار زیبا طراحی کرده اند . از حیث تعداد سنگ مزارهای دسته سوم کمتر از دو دسته دیگر یافت می شود .عموم سنگ مزارهای خالد نبی بدون کتیبه و نوشتار هستند و تمامی آنها به شکل‌های مختلف انسانی و تجریدی تراش خورده‌اند. در منطقه خالد نبی کلاله سه زیارتگاه و بقعه وجود دارد، که هر یک در گوشه‌ای از کوه آرام گرفته‌اند که حصارنوی قرار گرفتن آنها در ارتفاعات بلند و در مسیر صعب‌العبور را دلیل بر قدمت آنها می‌دانند، این زیارتگاه‌های ساده برای تعیین تاریخ و قدمت هیچ مساعدت زمانی مشخص را ارائه نمی‌دهند. شیوه معماری، فنون و مصالح به‌کار رفته در ساخت آنها به سبک معاصر است و بر اساس مطالبی که به زبان فارسی نوشته شده و در داخل زیارتگاه موجود است، قبر اصلی، قبری ساده و فاقد کتیبه بوده است. گورستان خالد نبی و مجموعه‌های وابسته به آن در سال ۸۰ در فهرست آثار ملی کشور به ثبت ملی رسیده و تاکنون سلسله کاوش‌های باستان‌شناسی در آن انجام نشده است.مسیر مزار خالد نبی کوهستانی بوده، ولی از طریق کلاله و تمرقره‌قوزی تا آن محل راه دشواری نیست، اما به‌دلیل دوری راه و فقدان وسیله نقلیه و کمبود تسهیلات رفاهی در محل و همچنین موقعیت آب و هوایی، بهترین زمان برای دیدار ماه‌های فروردین و اردیبهشت است.

بندر ترکمن

بندر ترکمن، از نظر تاریخی شهری قدیمی نیست، بندرترکمن جزو شهرهایی است که در ابتدای کار راه آن در ایران ریل‌های راه آهن به آن کشیده شد. این شهر درسال ۱۳۰۶ خورشیدی در پی سرکوب عشایر به فرمان رضاشاه بنیاد شد و سال بنیاد شهرداری آن ۱۳۰۹ می‌باشد. پیش از تاسیس این بندر، بندر گز و دیگر شهرهای اطراف حالت مرکزیت داشتند که با ظهور این بندر که در ابتدا "بندر شاه" خوانده می‏شد دچار رکود شدند. 

بندر شاه در قدیم دارای سه اسکله بود که اکنون بازمانده‌هایی از آن‌ها به‌جا مانده. شهر ترکمن از شهرهای غرب استان گلستان است که از طرف شمال به جمهوری ترکمنستان و از طرف جنوب شرقی به شهرستان های گرگان و علی آباد و از طرف جنوب به شهرستان کردکوی و از طرف غرب به دريای مازندران و شهرستان بندر گز ارتباط دارد. جالب است بدانید این بندر نخستین شهر کشور است که توسط مهندسین و معماران ایرانی و بلژیکی مطابق با اصول شهرسازی ساخته شده و نقشه آن تار عنکبوتی و بسیار منظم است. بندر ترکمن، پایتخت خاویار دنیاست که در کنار پنبه فراوانی که در اطراف آن کشت می‏شود از ارکان اصلی اقتصاد محلی است. 

از دیدنی‌های این شهر خانه‌های چوبی دو طبقه در بخش گومش تپه می‌باشد و بندر آبسکون که محل مرگ آخرین پادشاه خوارزمی بوده‌است در این شهرستان می‌باشد. جزیره آشوراده بزرگترین جزیره ایرانی خزر در این شهر قرار دارد. دیوار قزل آلان (دیوار دفاعی گرگان) مربوط به دوره ساسانیان که از شهرستان کلاله آغاز می‌شود با طی حدود دویست کیلومتر در این شهرستان به دریا منتهی می‌شود. این دیوار بزرگترین دیوار جهان پس از دیوار چین است. دوشنبه بازار بندر ترکمن از دیدنی‌های این شهر ترکمن‌نشین است که در آن صنایع دستی ترکمن به ارزانترین قیمت عرضه می‌شود. هرساله تنها در تعطیلات نوروز بیش از یک میلیون گردشگر داخلی از بندرترکمن، جزیره آشوراده و اسکله و بازارچه گمرکی آن بازدید می‌کنند. 

فرش ترکمنی، پشتی ترکمنی، روسریهای زنانه و صنایع دستی ترکمنها مهمترین سوغاتی این شهر هستند. 

پارک ملی گلستان

گلستان، بزرگترین پارک طبیعی ایران است. مساحت آن حدودا ۹۹۰۰۰ هکتار است.  حد غربی پارک ملی گلستان از روستای تنگراه در استان گلستان شروع می‌شود و حد شرقی آن در روستای رباط قره‌بیل واقع در استان خراسان شمالی پایان می‌یابد. بیشتر پارک در استان گلستان، حدود ۳۴ درصد آن در استان خراسان شمالی و بخش ناچیزی نیز در استان سمنان قرار دارد. اصلی‌ترین مسیر ارتباطی شمال کشور و استان خراسان از این جنگل می‌گذرد. این جاده دقیقاً در طولانی‌ترین و گودترین دره این منطقه کوهستانی احداث شده‌است که از روستای تنگراه در غرب پارک ملی آغاز شده و تا روستای دشت مماس با حد جنوبی پارک به سمت بجنورد امتداد می‌یابد. رودخانه مادرسو (دوغ) در این دره جریان دارد که نهایتاً به گرگان‌رود می‌ریزد. کمتر از یک‌چهارم پارک در جنوب جاده قرار می‌گیرد. یکی از مهمترین خطرات زیست‌محیطی جنگل گلستان وجود این جاده و حجم بالای تردد در آن است. آمار کشته شدن پستانداران پارک ملی گلستان در این جاده بسیار بالا است. 

گنبد کاووس

 نام اين شهر از نام (قابوس بن وشمگير)  يكي از حاكمان آل زيار  گرفته شده است كه از سال ۳۱۵ تا ۴۷۰ هجري قمري در گرگان و طبرستان حكومت داشتند. این شهرستان در بخش شرقی استان گلستان واقع شده و از طرف شمال به جمهوری ترکمنستان ، از طرف غرب به شهرستان های علی اباد ، آق قلا و گرگان ، از طرف شرق به شهرستان های کلاله و مینودشت و از جنوب به شهرستان های ازاد شهر و رامیان محدود است .ناهمواری های شهرستان گنبد کاووس از مناطق کوهستانی و جلگه ای تشکیل شده . از آثار قدیمی شهرستان گنبد مقبرة قابوس بن وشمگیر ، امام زاده یحیی بن زید و خرابه های گرگان قدیم است . از دیدنی ها و جذابیت های گردشگری آن هم شش آبشار متوالی شیرآباد در حومة شهر خان ببین است . که بزرگترین آن ها ارتفاعی به طول ۲۰ متر دارد با حوضچه ای که عمق آن به ۴۰ تا ۸۰ متر می رسد ؛ هم چنین غار طبیعی شیرآباد با دهانه ای به ارتفاع ۹ متر و طول تقریبی ۱۵۰ متر که با وجود چشمه روان و آویزه های درون غاری ، بس شگفت انگیز می‌نماید. اين شهر در اوايل سلطنت رضاخان توسط مهندسان آلماني طراحي و به مرحله اجرا گذاشته شد و از شهرهايي است كه با اصول شهرسازي مدرن طراحي شده و فاقد هرگونه معابر تنگ و پر پيچ و خم است. اين شهر امروزه از شهر‌هاي زيبا و ديدني استان گلستان محسوب مي‌شود.

آبشار شیرآباد، کبود وال و لوه

آبشار شیرآباد در ۷ کیلومتری جنوب شهر خان‌ببین جریان دارند و در مسیر خود رودخانه‌ها و چشمه‌های خنکی به وجود آورده‌اند. آبشـــار شیرآباد به‌صورت‌پله‌ای‌است‌و جمعاً ۱۲ آبشار کوچک‌و بزرگ‌را دربرمی‌گیرد. بزرگترین‌آبشار آن‌با ارتفاع‌۳۰ متر و حوضچه‌های‌پای‌دیواره‌آن‌به‌ترتیب‌۴۰ و ۸۰ متر عمق‌دارد. محيط اطراف آبشار، کوهستان و جنگل است که گونه هايي از گياهان مانند ممرز، افرا، انجيلي، توسکا، هميشک، داردوست، خزه، سرخس و قارچ هاي رنگارنگ را مي توان در آن مشاهده کرد. همچنين در اطراف اين مجموعه جذاب و ديدني زيستگاه طبيعي مرال، شوکا، خرس، پلنگ، خوک وحشي و گربه جنگلي را مي توان يافت. غار شيرآباد نيز يکي از غارهاي مهم و جالب استان گلستان به شمار مي رود که دست بشر در ساخت آن دخالتي نداشته و در نزديکي آبشارها واقع است. در درون غار به دليل داشتن شرايط مطلوب و وجود آب، گونه هايي از مهره داران و بي مهرگان نظير گاماروس، عنکبوت، خرچنگ آب شيرين، خفاش، قورباغه جنگلي و سمندر کوهستاني ايران، زيست مي کنند.

آبشار کبودوال که از چشمه هاي جنوبي تشکيل گرديده در 5 کيلومتري جنوب شهر علي آباد در عمق دره اي که جنگل انبوهي آن را پوشانده واقع گرديده. در صورتی که از شهر گرگان به سمت علی آباد حرکت کنید تابلوها شما را به سمت آبشار و جنگل های کبودوال راهنمایی می کند که پس از ۵ کیلومتر مسیر جنگلی به محل پارک خودرو خواهید رسید و از آنجا با پیاده روی نیم ساعته و گذر از کنار رودخانه به آبشار تمام خزه ای کبودوال میرسید. آب اين آبشار از دامنه شمالي کوه هارون به ارتفاع ۱۷۸۰ متر سرچشمه مي گيرد و با عبور از جنگل زيباي کبود وال منظره بسيار بديعي را بوجود آورده است. اين آب زلال و شفاف بوده و قابليت شرب دارد. 

آبشار لوه در  ۲۵ کیلومتری شهر گالیکش استان گلستان ، در میان درختان و کوه‌های غرب پارک ملی گلستان و در کنار روستای لوه قرار گرفته است. بلندی برخی از آبشارهای این مجموعه تا ۱۵ متر هم می‌رسد و این بر زیبایی های آبشار لوه گالیکش افزوده است.